- Dlaczego warto przeprowadzać
przesiewowe badania słuchu u dzieci?
Badanie przesiewowe (zwane także badaniem screeningowym) jest to rodzaj ?wstępnego? badania, które w szybki i
nieskomplikowany sposób pozwala określić, czy ryzyko wystąpienia określonego
schorzenia u badanej osoby jest wysokie czy niskie.
Osoby z nieprawidłowym
wynikiem badania przesiewowego są kierowane na badania diagnostyczne.
Zaburzenia bądź uszkodzenia słuchu należy wykrywać we wczesnej fazie. Stąd też
ogromnego znaczenia nabierają programy przesiewowe pod kątem wczesnego
wykrywania wad słuchu. W optymalnym systemie opieki zdrowotnej badania
przesiewowe słuchu powinny być prowadzone nie tylko w okresie noworodkowym lub
niemowlęcym, ale również w kolejnych latach życia dziecka. W ten sposób mogą
być wykrywane zarówno wrodzone, jak i nabyte wady słuchu.
Nawet minimalne i jednostronne trwałe ubytki słuchu mogą skutkować gorszymi wynikami w nauce, większą
częstością występowania niepowodzeń szkolnych oraz większymi dysfunkcjami w
takich obszarach jak zachowanie, poczucie własnej wartości i inne aspekty
socjologiczne.
Dodatkowo, z badań przeprowadzonych przez Instytut Fizjologii i Patologii Słuch wynika, że około
60% rodziców uczniów, u których wykryto zaburzenia słuchu, nie podejrzewało, że
ich dzieci mogą mieć takie problemy.
- Jakie są warunki udziału dziecka w badaniu przesiewowym?
Badania
słuchu wykonywane w ramach programu wymagają zgody rodziców bądź opiekunów
dziecka. Do tego celu służy załączona deklaracja. Po podpisaniu, deklaracje
powinny zostać przekazane za pośrednictwem nauczycieli do sekretariatu szkoły,
a w dniu badania zostaną przekazane badaczom.
- Czy dziecko może być
zbadane bez pisemnej zgody rodzica?
Nie, aby wziąć udział w badaniu wymagana jest pisemna zgoda
rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.
-
Czy badanie jest bolesne?
Badanie jest całkowicie bezbolesne
i nieinwazyjne, wymaga jedynie współpracy ze strony dziecka.
- Czy badanie jest odpłatne?
Badanie jest bezpłatne, jedynym
warunkiem do jego przeprowadzenia, jest wyrażenie pisemnej zgody przez
rodzica/opiekuna prawnego dziecka
- Czy muszę być
obecny/a podczas badania mojego dziecka?
Rodzic lub opiekun nie musi być obecny podczas wykonywania badań.
- Co to znaczy, że
wynik badania przesiewowego jest nieprawidłowy?
Jeśli
dziecko otrzymało informację o nieprawidłowym wyniku badania przesiewowego,
konieczne będzie przeprowadzenie dodatkowych badań w placówce audiologicznej
lub laryngologicznej. Nieprawidłowy wynik badania słuchu potwierdzony przez
lekarza specjalistę? audiologa oznacza konieczność podjęcia dalszych działań
celem wykonania dokładnych badań diagnostycznych. Być może już w czasie
pierwszej wizyty okaże się, że wszystko jest w porządku. Może się jednak
okazać, że potrzeba będzie odbyć kilka wizyt, by dokładnie wyjaśnić wszystkie
wątpliwości. Badania, które będą wykonane w takim ośrodku są bezbolesne i
nieszkodliwe dla dziecka.
- Gdzie mogę szukać pomocy, jeśli wynik badania był nieprawidłowy?
Dzieci, których badanie przesiewowe wykaże nieprawidłowości, powinny
niezwłocznie zostać skierowane do poradni laryngologicznej lub audiologicznej w
celu dalszej diagnozy.
- Czym są zaburzenia przetwarzania
słuchowego?
To zespół objawów wynikających z zaburzenia pracy zmysłu słuchu spowodowanych
nieprawidłowościami na poziomie centralnego układu nerwowego. Mówiąc innymi
słowami: dziecko słyszy - podstawowe badania słuchu nie wykazują problemów,
lecz nie słucha - zachowuje się i funkcjonuje podobnie do dzieci z niedosłuchem.
Dzieci, u których występują Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego najczęściej
mają trudności w rozumieniu mowy, problemy ze zrozumieniem poleceń (zwłaszcza
złożonych) i skupieniem uwagi,
co w konsekwencji powoduje liczne problemy w
szkole, m.in. z czytaniem, formułowaniem ustnym i pisemnym dłuższych form
wypowiedzi oraz z zapamiętywaniem usłyszanych informacji.
- Dlaczego prawidłowe słyszenie jest ważne dla dziecka?
Nauka
języka odbywa się poprzez przebywanie w otoczeniu z dźwiękami. Innymi słowy,
dzieci odbierają słowa, które słyszą w swoim otoczeniu. Ale rozwój języka nie
jest jedyną rzeczą, która zależy od zdolności słuchania przez dziecko.
Umiejętność słuchania ma również wpływ na zdolność uczenia się zarówno
czytania, jak i pisania, a także znacząco wpływa na umiejętności społeczne.
Aby rozwijać język mówiony, dzieci
muszą być w stanie słyszeć mowę wyraźnie. Jeśli dziecko cierpi na ubytek
słuchu, jego rozwój językowy może być opóźniony. Skutki utraty słuchu są często
subtelne i wyglądają podobnie jak zaburzenia dotyczące deficytu uwagi,
wolniejszego uczenia się, opóźnień poznawczych.
- Jakie mogą być
negatywne skutki późnego wykrycia niedosłuchu?
Niedosłuch
u dzieci może zakłócić normalny rozwój mowy i języka, komunikację oraz obniżyć
zdolność uczenia się. Brak identyfikacji dzieci z wadami słuchu wrodzonymi lub
nabytymi może prowadzić do długotrwałych konsekwencji, w tym opóźnień
poznawczych,
a także niskich wyników w nauce; wykształcenie niewystarczających
umiejętności psychospołeczne, a także w późniejszym okresie życia brak pracy i
niepokój psychiczny.
- Czy niedosłuch może
być dziedziczony, jeśli nie ma osób z niedosłuchem w rodzinie?
Tak.
Najczęściej zdarza się tak, że wiadomość o narodzinach niesłyszącego dziecka
jest pierwszym przypadkiem w całej rodzinie,
bo do tej pory - także w starszych pokoleniach, dziadków, pradziadków - nie występował niedosłuch.
Dlaczego
tak się dzieje? Niedosłuch izolowany, czyli niepowiązany z innymi wadami,
dziedziczy się najczęściej recesywnie. Oznacza to, że ujawnia się on dopiero
wtedy, gdy pacjent ma dwie kopie zmutowanego genu - jedną odziedziczoną po ojcu
i jedną od matki. Osoby posiadające tylko jedną zmutowaną kopię słyszą
normalnie. Może się zdarzyć tak, że obydwoje rodziców przekazało swoim dzieciom
akurat tę zmutowaną kopię. Dlatego dziecko urodziło się z głębokim
niedosłuchem.